Điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất nước uống đóng bình

Mấy năm trở lại đây, thị trường nước uống đóng chai của Việt Nam phát triển nhanh một cách chóng mặt. Tuy nhiên kèm theo sự phát triển nóng là những vấn đề về chất lượng khiến người tiêu dùng không khỏi lo lắng.

Theo thống kê, hiện cả nước có hàng nghìn cơ sở sản xuất, hàng trăm nghìn cơ sở kinh doanh bình nước đóng chai, nhưng chủ yếu là cơ sở sản xuất ở quy mô vừa và nhỏ, hình thức phân phối là qua đại lý và bán lẻ tại gia đình. Khó có thể nhớ hết được những thương hiệu trên thị trường này như Apolo, Ale, Acewa, Bonaqua, Nutina, V-water, Bavie… Một cửa hàng gas, một quán nước hay một hiệu băng đĩa, cửa hàng tạp hóa… đều có thể trở thành một đại lý nước uống tinh khiết.

Thị trường rộng lớn nhưng chất lượng nước uống đóng chai đang là vấn đề đáng báo động. Ở nhiều cơ sở nhỏ lẻ, nước tinh khiết chỉ là nước giếng khoan được xử lý qua hệ thống hết sức sơ sài. Liên tục trong thời gian gần đây, cơ quan chức năng phát hiện hàng loạt sai phạm của các cơ sở sản xuất sản phẩm này. Chỉ riêng cuối tháng 6 vừa qua, đoàn kiểm tra của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thành phố Hà Nội đã phát hiện tới 5 mẫu nước đóng chai nhiễm vi khuẩn coliform gây bệnh đường ruột, tiêu chảy của các nhãn hiệu Aquavenus, Bonwater , WaterHaru, Aqua Myanh, Sakura.

Do đó để siết chặt hơn tiêu chuẩn cơ sở cũng như tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 13 /2014/TTLT-BYT-BNNPTNT-BCT đã chỉ định chi cục vệ sinh an toàn thực phẩm trực tiếp quản lý và cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiên vệ sinh an toàn thực phẩm cho các cơ sở đủ điều kiện. Tiến hành thu hồi giấy chứng nhận đối với những cơ sở không duy trì được điều kiện ban đầu khi được cấp giấy chứng nhận. xử phạt đối với cơ sở không tuân thủ theo quy định vệ sinh an toàn thực phẩm.

• Dưới đây là một số điều kiện cơ bản để được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm cho cơ sở sản xuất nước đóng bình.
• Cơ sở cách xa khu vực ô nhiễm.
• Có biên pháp phồng chống côn trùng gây hại (vd: lắp đặt đèn chống côn trùng, lưới ngăn côn trùng…)
• Trang bị bảo hộ lao động nhân viên.
• Thành phẩm phải được đặt trên pallet hoặc kệ kê cao không được đặt trực tiếp dưới nền.
• Thùng rác phải có nắp đậy và mở bằng chân.
• Chủ cơ sở và người trực tiếp tham gia sản xuất phải được khám sức khỏe định kỳ 1 năm 1 lần và có giấy xác nhận kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Đảm bảo yêu cầu vệ sịnh cá nhân.
• Bố trí phòng thay đồ, bồn rửa tay, xà bông rửa tay, mấy sấy khô tay hoặc khăn lau tay 1 lần bỏ cho nhân viên trước khi vào khu sản xuất.

• Đèn trong khu vực sản xuất phải có chụp bảo vệ.
• Nhà vệ sinh cách biệt khu vực sản xuất.
• Thường xuyên vệ sinh trang thiết bị dụng cụ sản xuất, nhà xưởng.
• Về nguồn nước sử dụng nếu sử dụng nước giếng là nguồn nước đầu vào thì trước khi qua hệ thống lọc  xét nghiệm nước theo QCVN 02: 2009/BYT sau khi qua hệ thống lọc (trước khi đóng bình) xét nghiệm lại nước theo QCVN 01: 2009/BYT và sau khi đóng bình xét nghiệm nước thành phẩm theo QCVN 6-1:2010/BYT. Nếu sử dụng nước thủy cục (nước máy) là nguồn nước đầu vào thì không cần xét nghiệm nước đầu vào theo QCVN 02: 2009/BYT như đối với nước giếng chỉ cần xuất trình hóa đơn tiền nước nhưng vẫn xét nước sau khi qua hệ thống lọc và nước thành phẩm như đối với nước giếng.
• Các khu vực súc rửa chai lọ, khu vực sản xuất (lọc, khử trùng, chiết rót, đóng chai, dán nhãn, in hạn trên bao bì sản phẩm), khu vực bảo quản nước khoáng thiên nhiên đóng chai phải được thiết kế và xây dựng theo nguyên tắc một chiều phù hợp với trình tự các công đoạn của dây chuyền sản xuất, bảo đảm tách biệt, tránh ô nhiễm chéo giữa các công đoạn hoặc khu vực khác.
• Cơ sở sản xuất phải được xây dựng kiên cố, bề mặt tường và trần phải phẳng, sáng màu, dễ làm sạch; phần tường không thấm nước (bằng gạch men, kính, mê ca…) phải cao ít nhất là 2 mét; sàn nhà phẳng, thoát nước tốt, dễ vệ sinh.
• Khu vực chiết rót nước khoáng thiên nhiên phải kín, tách biệt với các khu vực khác và được trang bị hệ thống diệt khuẩn không khí; có chế độ kiểm soát các thiết bị thường xuyên để đảm bảo luôn hoạt động tốt.
• .Nhà xưởng, trang thiết bị và dụng cụ dùng trong quá trình sản xuất phải được làm vệ sinh thường xuyên; phải tổng vệ sinh cơ sở ít nhất 1 lần/Quý.
• Có hệ thống dây chuyền sản xuất khép kín; trang thiết bị, dụng cụ tiếp xúc trực tiếp phải được làm bằng vật liệu không gây ô nhiễm, phù hợp với yêu cầu công nghệ sản xuất, dễ làm sạch, khử trùng, bảo dưỡng.
• Tiệt trùng, khử trùng sản phẩm nước khoáng thiên nhiên đóng chai, khử trùng bao bì chứa đựng sản phẩm nước khoáng thiên nhiên bằng thiết bị chuyên dụng sử dụng công nghệ tia cực tím và các công nghệ tiệt trùng, khử trùng khác không được làm ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn sản phẩm.
• Nơi bảo quản sản phẩm nước khoáng thiên nhiên đóng chai phải khô ráo, thoáng mát, đảm bảo vệ sinh; khi vận chuyển phải được đặt trong các thùng chứa đảm bảo vệ sinh, không bị va đập, gây biến dạng hoặc dập vỡ.
• Bao bì chứa đựng nước khoáng thiên nhiên phải là loại bao bì chuyên dùng cho thực phẩm, được đóng gói kín và có kích thước phù hợp để tránh làm ô nhiễm nước.
• Các loại nắp chai và chai nhựa chứa đựng nước khoáng thiên nhiên có dung tích dưới 10 lít không được sử dụng lại; bình nhựa có dung tích từ 10 lít trở lên và chai thủy tinh có thể được sử dụng lại;
• Tất cả các loại chai, bình sử dụng lần đầu hay sử dụng lại đều phải được làm sạch, diệt khuẩn, xúc rửa kỹ trước công đoạn rót chai trừ trường hợp bình sử dụng lần đầu được sản xuất theo công nghệ khép kín có diệt khuẩn;
• Các loại chai, bình sau khi xúc rửa sạch phải được úp ngược xuống để tránh bụi bẩn, vật lạ rơi vào trong, trừ trường hợp chai được rửa bằng máy tự động; trước khi chiết rót phải tráng lại bằng chính nguồn nước đóng chai;
• Đối với bao bì giấy, bên trong phải được tráng bằng vật liệu an toàn, không thấm nước và đảm bảo an toàn sản phẩm.
• Nguồn nước khoáng thiên nhiên khai thác phải đảm bảo trong phạm vi vành đai bảo vệ để tránh bất kỳ sự ô nhiễm nào hoặc yếu tố ngoại lai ảnh hưởng đến chất lượng lý, hoá của nước khoáng thiên nhiên.
• Việc đóng chai phải thực hiện ngay tại nguồn nước hoặc được dẫn trực tiếp từ nguồn tới nơi xử lý, đóng chai bằng một hệ thống đường ống kín, liên tục, bảo đảm các quy định vệ sinh nghiêm ngặt trong suốt quá trình khai thác. Bảo đảm sản phẩm nước khoáng thiên nhiên đóng chai phù hợp với các quy định về chỉ tiêu an toàn thực phẩm và các yêu cầu quản lý tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) đối với nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai số 6-1:2010/BYT.

 Cơ sở sản xuất nước khoáng thiên nhiên phải có bộ phận giám sát kiểm soát vệ sinh chai bình, chất lượng nước; có đủ hồ sơ lưu trữ kết quả xét nghiệm nước nguồn và nước thành phẩm theo quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai số 6-1:2010/BYT.