Quy định phòng chống cháy nổ đối với cơ sở sản xuất chế biến thực phẩm

Hiện nay, phòng chống cháy nổ đang là vấn đề được quan tâm nhiều nhất trong xã hội đặc biệt là tại các cơ sở sản xuất chế thực phẩm. Mỗi vụ hỏa hoạn xảy ra không chỉ gây tổn thất về người mà còn gây thiệt hại về tài sản của nhà nước, doanh nghiệp và của tư nhân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và an toàn xã hội. Vì vậy cần phải có biện pháp phòng chống cháy, nổ một cách hữu hiệu.

Phòng chống cháy nổ nhằm giúp giảm thiểu thiệt hại về người và của đồng thời thể hiện tinh thần chấp hành đúng quy định của nhà nước

Căn cứ

• Luật Phòng cháy và chữa cháy Số 27/2001/QH10
• Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng cháy và chữa cháy Số 40/2013/QH13
• TCVN 48-1996 Yêu cầu cơ bản về an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho các doanh nghiệp thương mại

Biện pháp cơ bản trong phòng cháy

• Quản lý chặt chẽ và sử dụng an toàn các chất cháy, chất nổ, nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị và dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt, chất sinh lửa, sinh nhiệt; bảo đảm các điều kiện an toàn về phòng cháy.
• Thường xuyên, định kỳ kiểm tra phát hiện các sơ hở, thiếu sót về phòng cháy và có biện pháp khắc phục kịp thời.

Yêu cầu chung vềphòng cháy

Cơ sở được bố trí trên một phạm vi nhất định, có người quản lý, hoạt động và cần thiết có phương án phòng cháy và chữa cháy độc lập phải thực hiện các yêu cầu cơ bản sau đây:

• Có quy định, nội quy về an toàn phòng cháy và chữa cháy;
• Có các biện pháp về phòng cháy;
• Có hệ thống báo cháy, chữa cháy, ngăn cháy phù hợp với tính chất hoạt động của cơ sở;
• Có lực lượng, phương tiện và các điều kiện khác đáp ứng yêu cầu về phòng cháy và chữa cháy;
• Có phương án chữa cháy, thoát nạn, cứu người, cứu tài sản và chống cháy lan;
• Bố trí kinh phí cho hoạt động phòng cháy và chữa cháy;
• Có hồ sơ theo dõi, quản lý hoạt động phòng cháy và chữa cháy.

Đối với cơ sở khác thì thực hiện các yêu cầu về phòng cháy quy định tại khoản 1 Điều này phù hợp với quy mô, tính chất hoạt động của cơ sở đó.

Yêu cầu đối với cơ sở

1. Trên toàn khu vực đất đai thuộc địa điểm của doanh nghiệp phải được giữ gìn phong quang, sạch đẹp.
2. Đường đi lại, lối ra vào giữa các ngôi nhà, các công trình, tới các nguồn nước chữa cháy phải được thông thoáng, không để bất kỳ một chướng ngại  vật nào.
3. Khoảng cách giữa các ngôi nhà và các công trình phải  giữ đúng theo thiết kế đã được duyệt.
4. Cấm xây chen hoặc chất, xếp hàng dễ cháy trong khoảng cách phòng cháy giữa các ngôi nhà và công trình.
5. Những khu vực cửa  hàng và kho chứa thường xuyên đưa hàng đến dồn dập với khối lượng lớn cần phải :
   • Dành riêng 1 nơi để nghiệm thu, phân loại, bao gói ,bảo quản, chế biến lại…
   • Chìa khoá của mỗi gian kho, cửa hàng phải đánh số thứ tự. Phải có quy chế quản lý chìa khoá để bảo vệ tốt hàng hoá và khi cần có thể sử dụng được ngay.
   • Các gian nhà kho, cửa hàng có diện tích trên 100m² phải có ít nhất 2 cửa ra vào riêng biệt và cánh cửa phải mở ra phía ngoài.
   • Cấm ngăn thành nhiều gian nhỏ phía trong mà mỗi gian không có cửa trực tiếp ra ngoài.
   • Kết cấu kho trạm, cửa hàng, phân xưởng phải bảo đảm vững chắc và phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng loại mặt hàng và quy trình công nghệ sẽ được tiến hành.
   • Các kho, trạm,cửa hàng lớn cần phải có giải pháp kiến trúc và kỹ thuật nhằm ngăn chặn cháy lan, hạn chế thiệt hại do cháy xảy ra.
   • Khi xây dựng, cải tạo, hoặc mở rộng cơ sở sản xuất, kinh doanh phải căn cứ vào TCVN 2622-1995 và phải  có sự thỏa thuận của cơ quan PCCC địa phương, đồng thời phải có phương án chữa cháy trong quá trình thi công.

Yêu cầu về bảo quản hàng hóa

Hàng hoá, sắp xếp bảo quản tại cửa hàng, kho, bãi phải bảo đảm:

• Gọn gàng, ngăn nắp, dễ thấy, dễ lấy, dễ kiểm tra.
• Sắp xếp, bảo quản hàng hoá theo từng loại, có cùng tính chất, cùng đặc điểm, cùng phương pháp chữa cháy giống nhau.
• Sắp xếp thành hàng, có lối đi ngang, dọc bảo đảm hợp lý thuận tiện. Không xếp hàng hoá và các vật chướng ngại trên  các lối đi.
• Loại trừ những điều kiện có thể dẫn đến tự cháy do phát sinh nhiệt, do tác dụng phản ứng hoá học…(không xếp hàng hóa gần bóng đèn, gần dây  dẫn điện; các hàng hoá kỵ nhau sát gần nhau…).
• Hàng hoá sắp xếp trong kho, bãi, trạm, cửa hàng phải để trên bục kê, ô giá. Nếu xếp chồng đống phải xếp vững chắc, gọn gàng; phía ngoài gần cửa ra vào phải  để lối đi rộng bằng  độ rộng của cửa ra vào nhưng không được nhỏ hơn 1m.
• Không xếp để hàng hoá dễ cháy (nhựa, phim ảnh, bông, polyme tổng hợp….) ở chân cầu thang hoặc buồng gần cầu thang.
• Việc sắp xếp hàng hoá phải tạo ra lối thoát nạn thuận tiện, bảo đảm việc sơ tán người và hàng hoá nhanh chóng, an toàn khi xảy ra cháy.

Yêu cầu đối với điện, thiết bị

1. Hệ thống điện và thiết bị điện bảo vệ tại các nhà kho và cửa hàng phải được thiết kế, tính toán theo đúng tiêu chuẩn 20 TCN 25-1991 và tiêu chuẩn hiện hành có liên quan. Cấm tuỳ tiện lắp đặt thêm các thiết bị tiêu thụ điện làm quá tải hệ thống điện.
2. Mỗi năm doanh nghiệp phải tổ chức kiểm tra hệ thống điện ít nhất 1 lần. Khi kiểm tra phải đặc biệt chú ý:
   • Sự hoàn chỉnh của hệ thống điện, độ tin cậy và đặc tính các thiết bị điện như: rơle, công tắc, cầu chì, cầu dao….
   • Kiểm tra điện trở cách điện của dây cáp, dây dẫn, dây nối đất, và chống sét.
   • Khi kiểm tra phải ghi nhận xét vào sổ kiểm tra và nếu có những hư hỏng phải đề xuất biện pháp và ấn định thời gian sửa chữa.
3. Hệ thống điện trong các cửa hàng, phân xưởng……có chứa các chất có khả năng gây mòn, cháy nổ  phải được thiết kế, lắp đặt phù hợp với môi trường của từng loại.
4. Các tiếp điểm trên hệ thống điện lắp đặt trong nhà kho, cửa hàng phải được nối thật chắc chắn, bảo đảm chỗ nối không bị phát nhiệt, đánh lửa.
5. Lắp đặt các bóng điện chiếu sáng phải gắn vào các móc treo chuyên dùng, không treo trực tiếp bằng dây dẫn và không dùng vật liệu cháy được như giấy, vải,  nilon…… để bao, che bóng điện.
6. Tại các phân xưởng, kho, trạm cửa hàng có sử dụng các máy móc, thiết bị để phục vụ cho sản xuất kinh doanh như máy trục, lò sấy, máy trộn, bàn là, bếp điện…… phải tuân theo những nguyên tắc sau:
   • Mỗi thiết bị phải có quy trình vận hành, bảo dưỡng sửa chữa hoặc bản hướng dẫn sử dụng riêng và phù hợp với yêu cầu quản lý kỹ thuật của từng loại, đồng thời phải giao cho một người chịu trách nhiệm chính quản lý vận hành.
   • Các máy móc thiết bị được bảo vệ bằng các thiết bị bảo vệ. Đặc tính bảo vệ  của các thiết bị bảo vệ phù hợp với thông số kỹ thuật quy định cho thiết bị của xí nghiệp sản xuất ra thiết bị đó.
   • Nếu các thiết bị, dây chuyền công nghệ khi vận hành có sử dụng các chất lỏng, chất khí dễ cháy thì phải thường xuyên kiểm tra độ kín của thiết bị, công nghệ đó.
   • Không vận hành các thiết bị  công nghệ thiếu các dụng cụ đo, kiểm tra…….theo thiết kế của nhà máy chế tạo đã quy định.
   • Các thiết bị điện đã hư hỏng không sử dụng nữa thì phải tháo ra khỏi hệ thống điện.
   • Hệ thống cấp nước chữa cháy (nếu có) phải được thường xuyên kiểm tra:
   • Sự hoạt động của máy bơm, đường ống thiết bị phun nước theo thiết kế lắp đặt.
   • Lượng nước dự trữ chữa cháy.
   • Lối vào lấy nước chữa cháy…
   • Hệ thống báo cháy và bảo vệ tự động phải hoạt động tốt, chính xác.

Yêu cầu về sửa chữa, bảo dưỡng

1. Mọi công việc bảo dưỡng, sửa chữa có dùng đến lửa (lửa điện, lửa trần) tại các cửa hàng, kho, trạm, phân xưởng….thuộc doanh nghiệp đều phải có phương án phòng cháy chữa cháy cụ thể. Sau khi giám đốc phê duyệt mới được triển khai thực hiện. Trước khi thực hiện phải thông báo cho Cảnh sát PCCC địa phương biết về thời gian và địa điểm tiến hành sửa chữa.
2. Trong khi tiến hành bảo dưỡng sửa chữa phải giao trách nhiệm cho  một người phụ trách để tổ chức, chỉ đạo và liên tục kiểm tra, theo dõi việc thực hiện phương án. Nếu phát hiện thấy những vi phạm hoặc hiện tượng không đảm bảo an toàn PCCC thì phải có biện pháp xử lý kịp thời và báo cho người có trách nhiệm biết.
3. Trường hợp bảo dưỡng, sửa chữa có sử dụng công tác hàn thì phải:
   • Sử dụng thợ hàn chuyên nghiệp, khi hàn phải quan sát xung quanh, trên dưới phải xem có vật gì có thể cháy do tia lửa hoặc vụn sắt bắn vào và phải che chắn hoặc chuyển dời  các vật đi nơi khác.
   • Nếu hàn điện phải tuân theo tiêu chuẩn TCVN 3196-1979.
   • Nếu hàn bằng khí axetylen và ôxy phải tuân theo tiêu chuẩn TCVN 4245-1996.
4. Không được hàn khi :
   • Có một trong các bộ phận của thiết bị, dụng cụ hàn không đảm bảo kỹ thuật.
   • Ở những nơi có vật liệu, chất lỏng, chất khí có thể gây ra cháy nổ.
   • Ở trên các sản phẩm, máy móc, thùng, bể chứa mà trong đó còn có chất lỏng hơi, khí, có thể cháy nổ hoặc còn áp lực, còn dòng điện…Không để mỏ hàn trên các vật dễ cháy.
5. Sau khi  bảo dưỡng sửa chữa xong phải :
   • Thu dọn sạch sẽ các vật liệu, dụng cụ, thiết bị.
   • Kiểm tra và thử nghiệm toàn bộ máy móc, thiết bị đã bảo dưỡng, sửa chữa theo tính năng công dụng của từng loại, kể cả dây nối đất (nếu có) nhằm bảo đảm vận hành được tuyệt đối an toàn.
   • Lập kế hoạch kiểm định lại các thiết bị đo lường có trên máy móc, thiết bị như đồng hồ đo nhiệt độ, áp suất…… (nếu có).

FOSI